Καρδινάλιος Βησσαρίων, ένας νέος 'Ελληνας

18/11/1472: Απεβίωσε στην Ραβέννα ο Ελληνικής καταγωγής μοναχός, μητροπολίτης Νικαίας και Καρδινάλιος και παρ´ ολίγον Πάπας (!!) της Καθολικής Εκκλησίας Βησσαρίων.

Ο Βησσαρίων ήταν  Βυζαντινός κληρικός, καρδινάλιος της Καθολικής Εκκλησίας και τιτουλάριος Λατίνος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, καθώς και ένας από τους επιφανείς λόγιους που συνέβαλαν στη σημαντική αναβίωση των γραμμάτων τον 15ο αιώνα. Αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μορφές του βυζαντινού και ιταλικού ουμανισμού της κοσμοϊστορικής εποχής της μετάβασης από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση.

Είναι ο πατέρας της ευρωπαϊκής αναγέννησης!

Γεννήθηκε στην Τραπεζούντα κατά το 1400 μ.Χ. και το βαπτιστικό του όνομα ήταν Βασίλειος. Οι γονείς του, ανέθεσαν την ανατροφή του στον μητροπολίτη Τραπεζούντας, Δοσίθεο, ο οποίος φρόντιζε για την εκπαίδευσή του. Ο νεαρός Βασίλειος συνέχισε τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη, Σηλυβρία και Μυστρά, όπου σπούδασε κοντά στον μεγάλο πλατωνικό φιλόσοφο Γεώργιο Γεμιστό Πλήθωνα, ο οποίος και τον μύησε στην πλατωνική φιλοσοφία.

Χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την ζωή του•

Στα 1443 – 1446 ο Βησσαρίων γράφει επαινετική επιστολή στον δεσπότη της Πελοποννήσου και τελευταίο Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Βλέπει από τα έργα του ότι είναι ικανός, γενναίος, ενάρετος. Είναι χαρακτηριστικά τα όσα παραθέτει για το Ελληνικό Γένος: «Ήμερον την φύσιν το των Ελλήνων γένος εστί, επιμελητικόν αρετής, μιμητικόν του καλού, φύσει γενναίον και φιλότιμον, προς παιδείαν έτοιμον και πρόχειρον. Αγαθού μόνον δει κορυφαίου και διδασκάλου, οίος αυτός (εννοεί τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο) εί, και προς πάντας ευθύς ευπειθείς έψονται…» Προφητικά επίσης γράφει στον Κων/νο Παλαιολόγο: «Ζήσεις παρά τη μνήμη των ανθρώπων αθάνατος»!

Το 1455, όταν πεθαίνει ο Πάπας Νικόλαος Ε’, οι καλύτεροι Καρδινάλιοι προτείνουν τον Βησσαρίωνα για το αξίωμα του Πάπα. Όμως ο Βησσαρίων είναι πολύ αξιοπρεπής για να κάνει ψηφοθηρία. Όπως λένε οι πηγές της εποχής, «ολίγου δειν» ο Έλλην Καρδινάλιος να γίνει ο νέος Πάπας Ρώμης. Το 1471 προτείνεται για δεύτερη φορά για το ίδιο αξίωμα. Τη υποψηφιότητά του στήριξαν ομοφώνως η Γερμανία και η Αυστρία! Δύο ήταν οι λόγοι για τους οποίους δεν εκλέχθηκε: η Ελληνική του καταγωγή και ο αυστηρός – ασκητικός βίος του που τρόμαζε εκείνους τους καρδιναλίους που ζούσαν ανειμένως.

Το 1463 ο Βησσαρίων εκλέγεται στο αξίωμα του Λατίνου (Οικουμενικού) Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως σε διαδοχή του θανόντος καρδιναλίου Ισιδώρου Ρωσίας (πρόκειται για τον παλιό συμμαθητή του, φίλο και συνεργάτη στη Σύνοδο Φεράρας – Φλωρεντίας, πρώην ορθόδοξου μητροπολίτη Κιέβου). Την ίδια χρονιά γράφει επιστολή προς τον Ελληνικό κλήρο και λαό του Οικουμενικού Θρόνου για να δικαιολογήσει την μετάσταση αυτού στον Λατινισμό. Ως Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ίδρυσε Ιερατική Σχολή στην Κρήτη που φέρουσα το όνομα «Σχολή Βησσαρίωνος».

Αφιέρωσε όλη του την ζωή σε δύο σκοπούς· την διοργάνωση μιας σταυροφορίας για την απελευθέρωση της πατρίδας του από τους τούρκους και την διάσωση των ελληνικών γραμμάτων και χειρογράφων με την προώθηση της παιδείας και την Αναγεννήσεως. Δημιούργησε την μεγαλύτερη ιδιωτική βιβλιοθήκη της εποχής του, την οποία και κληροδότησε το 1468 στην Ενετική Δημοκρατία και η οποία αποτέλεσε τον πυρήνα της βιβλιοθήκης τού Αγίου Μάρκου. Στην κηδεία του, στους Αγίους Αποστόλους στη Ρώμη, παρευρέθη και ο Πάπας Σίξτος Δ’.

Το πορτραίτο του ευρίσκεται στο Ουφίτσι (Uffizi), το πρώην ανάκτορο των Μεδίκων και νυν μουσείο - πινακοθήκη στην Φλωρεντία.

-Αναδημοσίευση από το FB-